Гордост и предрасуди

by Ирена Јакимова | Авг 5, 2020 | Колумни

Минатиот месец кружеше еден предизвик на Фејсбук, да објавуваме корици од книги што ги сакаме, само корицата, со цел да се зголеми љубовта кон читањето кај нас. Признавам, не успевам секогаш (да не речам, никогаш) да следам предизвицина социјалните мрежи.

Овој пат, го прифатив предизвикот. Иако беше обврска за пет последователни денови, признавам дека уживав. Ме поведе да ја пуштам интуицијата да избира помеѓу сите книги што ги имам во моментот дома, околу мене, на полиците, по фиоките… ме поведе да избирам само пет, да избирам книги што би биле корисни, интересни за луѓето.

Секоја книга ме врати во одреден период од мојот живот, секоја ме потсети на нешто што ме научила, на некој печат што оставила на мене, на некој процес на размислување што иницирала, на поместување на чувства…

Така, тргнувам сега на патување со мојава денешна колумна, сакајќи да постелам пред Вас 2 прашања:

1. Дали се сеќавате, дали сте свесни – кои книги, кои приказни ве моделирале од мали нозе, од младоста? Кој бил вашиот омилен лик од приказните? Која е вашата хероина од Дизниевите филмови? Колку сега тие ликови ве водат кон животот што е највистинскиот за вас, а колку ве држат заробени во некое минато, дури и да е тоа романтично? Имате ли храброст да се простите од некои од тие ликови што живеат во вас?

2.  Колку често сте забележале дека кај вас (и кај другите околу вас) играта ја води вашата гордост (во смисла на инает, его, пркос, недостапност, сезнаење, мислам дека сум подобра од другите или мислам дека не сум) и колку пати кај вас и кај другите околу вас сте забележале дека поради предрасуди (претходно изградено и зацврстено мислење, верување за некој поим, за некое лице или за група луѓе, а, најстрашно од се’ – некое цврсто уверување за себе, без да биде проверено) и затоа не преземате некои активности, не учите нови работи, не менувате ништо во животот, постојано ви се случуваат истите сценарија…

Ако си дадете време да одговорите на овие прашања, уште поубаво, ако си ги запишете, ќе ви се отвори капијата на едно чудесно патување (на коешто можете да тргнете ако сакате, а не морате), а тоа е патувањето на вашиот личен развој и можност за ново креирање на вашата личност. Тоа патување не е брзо и кратко, а може и да не биде лесно. 

Кога ќе сфатите и почувствувате (во умот и во телото) дека имате бесконечно голем број можности за креирање на својата личност (својот идентитет) преку промена на приказните што ќе си ги кажувате себеси, промена на приказните на кои ќе им верувате и ќе се потпирате на нив дека се вистина и дека така треба, и кога ќе дозволите со тој нов пасош и нов идентитет да тргнете на патување без граници, патување на коешто ќе ги заобиколите вашите гордост и предрасуди, патување на коешто ќе ја осетите моќта на незнаењето на наредниот чекор и моќта на губењето на сигурното тло под вашите нозе,  патување на коешто ќе си дозволите да не сте сигурни, да сте згрешиле, да не сте во право, да постои и друго мислење, друго знаење, друга вистина, за вас и за другите – на тоа патување имате можност да ви се отворат невидено убави нови пејзажи, досега незамислени звуци и мириси, патување на коешто ќе имате дозвола и моќ одново да се креирате себеси, онакви какви што и не сте ни знаеле дека сакате и можете да бидете. Затоа што, тоа го немало во книгите што сме ги (про)читале или слушале како мали.
Тоа го немало во нашето минато.

И, кога сега би ве прашала и кога би можеле да одговорите без никакви ограничувања на следниве прашања:- Како би сакале да се вика книгата за вашиот живот од сега натаму?

– Како би изгледала корицата?

Што би ми одговориле?

Ве канам да го запишете сето ова во вашиот дневник, но, не оној од детството, туку нов, бидејќи сега сте возрасна жена која има право да ја пишува својата нова приказна. Без предрасуди, а со давање себеси целосна дозвола да бидете горди на себе. Време е.

Ирена Јакимова, Професионален обучувач за возрасни и тренер (coach), ментор за личен и професионален развој

Inspirit Coaching

Извор: zenskimagazin.mk

Како комуницираме со нашите деца?

by Ирена Јакимова | Јул 29, 2020 | Колумни

Не ми е прв пат да помислам како родителството е нешто најтешко, комплексно, нешто што не е лесно и е навистина многу одговорно. Ниту некаде се учи, ниту сме свесни дека за секоја нова генерација треба и ново упатство, бидејќи не може да се растат, воспитуваат и созреваат на истиот начин како претходната, а најмалку како нас, родителите. Едноставно, времето ги менува потребите и контекстот на растењето.

Но, има нешто што е, можеби, константно низ сите генерации, а тоа се основните правила за комуницирање со децата. Децата, тој сунѓер, тоа мало огледало, таа ламба што зрачи, тој кристален сад подготвен да прима, впива, отсликува и пресликува се’ што ќе види, чуе и нема да чуе околу себе во процесот на растење. И, овие правила не важат само за родители. Може да сте едукатори, тренери, учители или роднини и исто да ви користат.

Начинот на којшто ние комуницираме со нашите деца, зборовите, речениците, тонот што ги користиме – сето тоа влијае на нивното однесување и на развојот на нивната личност.

Уште поважно – тоа влијае на нивните уверувања за тоа каков е светот и какви се тие самите.

Дали сме свесни како комуницираме со нашите деца, а и со другите луѓе кога се децата присутни?
Дали сме свесни колкаво е нашето влијание со нашата комуникација?

Дали користиме јазик што ги РАСТЕ или јазик што ги СМАЛУВА нашите деца?
Дали добиваме некаков соодветен одговор, однесување, послушност/соработка или само спротивното?

Какви реченични конструкции користиме?

Дали со нашата комуникација ние често ја намалуваме самодовербата на нашите деца или ја зголемуваме?

Како го правиме првото?

Како го правиме второто?

И мене никој не ме учеше како да бидам родител, како да комуницирам со моите деца…
 Ме учеле генерациите пред мене, правејќи онака како што мислеле дека е најдобро, единствено онака како што знаеле… Ме учела литературата, ме учела телевизијата… Прв пат и најмногу се задлабочив кога изучував NLP (невро-лингвистичко програмирање) и разни пристапи од позитивната психологија за да си помогнам и да станам подобар, поефикасен родител, да можам свесно да влијаам врз моите деца, со позитивна намера. НЛП е за збир од методологии и пристапи коишто го опишуваат начинот како го разбираме светот и како го организираме своето размислување, чувствување, јазикот (говор) и однесување. Сите ние имаменаш уникатен ментален систем за процесирање на милионите информации што преку нашите сетила ги примаме од надворешниот свет. Потоа, ние им даваме значење на информациите што сме  ги примиле. Ова е нашата внатрешна навигација, нашата „карта“ на светот. Во овој наш внатрешен свет „живеат“ нашите верувања, вредности и критериуми што ја создаваат рамката за нашето размислување,  а таа рамка потоа влијае на нашето однесување.

Како функционира мозокот?

Надворешните информации поминуваат низ филтри и создаваат слика. Сликата создава емоција, која води во некаква (емоционална) состојба. Состојбата влијае на однесувањето.

Што е она што сакаме да добиеме од децата со нашата комуникација?
ОДНЕСУВАЊЕ.

Повторени однесувања, водат до уверувања, а сетот од уверувања одредува каква е личноста.

Од сите мои досегашни искуства, изучувања, истражувања, набљудувања – можам да донесам еден заклучок, да пренесам еден впечаток, а тоа е дека огромен број луѓе се најмногу оштетени од своите добронамерни родители. Уништена самодоверба, всадена понизност и чувство на помнала вредност, всадени чувства дека ќе снема и треба да се граба од другите, потреба да се надомести љубовта преку надворешно барање внимание…

Еве неколку корисни насоки/правила за комуницирање со децата:

1.  Комуницирајте со почит.

И малото дете е личност, којашто, како и секоја друга личност, сака да се чувствува важно, потребно и почитувано. Тоа не значи дека треба да бидеме понизни пред децата. Едноставно, добро е да внимаваме со нашето однесување и комуникација, да не ги навредиме и потценуваме. Треба да се воздржиме од пцости, особено упатени директно кон детето. Треба да исфрлиме навредливи зборови кои ја намалуваат нивната самодоверба, самопочит и љубов кон себе (како на пример: „Глупачке, идиоту, смотана, трапава, мрзлив, ѓубре мало…“ и слично). И со нашата невербална комуникација, со говорот на нашето тело, ние исто така оддаваме почит или непочитување. Дали им вртиме грб кога им зборуваме на децата или ги гледаме? Дали одмавнуваме со раката во неверување и потценување или им кимаме со главата како поддршка? Една од најдобрите методи е да ги гледаме во очи кога им зборуваме, ако треба да се наведнеме и да клекнеме до висината на помалите.

Внимавајте на користењето на НО или АМА…
После овие 2 збора, Вие како да бришете се’ што сте кажале пред тоа.
Наместо тоа, употребете И.

Пример: Си ја наместила собата, АМА креветот не ти е наместен.
Си ја наместила собата, И уште креветот да си го наместиш,
ќе ти биде полесно за навечер…

Обидете се и потрудете се реченичните конструкции да Ви бидат формулирани кон тоа што  сакате да го направи, а не бегство од нешто што не сакаме да го направи. Или што сакаме да престанат да прават. Потсвесниот ум не процесира негации.

Што ќе помислите ако ви кажам: „НЕ ме замислувајте во розева блуза! “

Што видовте?

Замислете што правиме ако на децата им велиме:
Не викај!
Не скокај!
Не оди таму, ќе паднеш.
Немој да пиеш алкохол на журката.
Немој да си ги заборавиш патиките!

Ајде да се обидеме да го смениме сето ова во појасни наредби кли водат КОН исполнување:

Ајде, зборувај потивко. Можеш ли да зборуваш потивко?
Може ли да седнеш? Може ли да се качуваш полека? Може ли да внимаваш?
Земи си ги патиките! Внимавај (памти) да си ги понесеш и патиките.

3.  Зборувајте за однесувањето, не за личноста

Кога сакате да опоменете за нешто, да укажете на некое несоодветно однесување, зборувајте за однесувањето, а не за личноста на детето. Така полесно допирате до нив, а не ја нарушувате нивната самодоверба. На пример, ако се истурило млекото, наместо да кажете „Ама си трапав(а), смотан(а), фатен(а) во рацете и слично“, туку изберете да кажете нешто како „Ти се истури млекото. Следниот пат внимавај повеќе или оди од другата страна. Ајде сега да ти помогнам да собереме…“ Или „Ти треба ли помош да избришеш?“ (зависно од возраста).

Или, друг пример: „Како си така глуп(а) и не разбираш?“ Пробајте со: „Ајде, сврти ја кутијата од другата страна, отвораш од прогрешна страна, така полесно ќе отвориш…“

Внимавајте на она што (не) го кажувате со вашето тело, гестикулација, со вашиот израз на лицето, со тонот на гласот… Децата сакаат да бидат видени, но и „огледалени“. Сакаат да го видат својот одраз во ликот на возрасниот.  Потрудете се секогаш кога можете, да одвоите кратко, ама насочено внимание на Вашето дете. Бидете присутни, гледајте го во очи, покажете дека го слушате, дајте му важност, што не мора да ја намалува строгоста или принципиелноста. Секое човечко суштество, а најмногу ДЕТЕТО сака да се почувствува дека припаѓа, дека е некому ВАЖНО. 

Извор: zenskimagazin.mk

Комуникација во живо, преку телефон или пишана

by Ирена Јакимова | Јул 22, 2020 | Колумни

Бидејќи правиме пауза со вебинарите, решив да ви подготвам корисни текстови што би ви помогнале да ги подобрите своите вештини во ова време на необично лето, пауза со одмор, чекање со регенерирање…подготовки за новата есен, можеби поразлична од сите есени што досега сме ги доживеале… Можеби ова ќе биде вашата есен, без оглед на се’?

Минатиот пат зборувавме за личното лидерство (водење на себеси), пред некое време пишував за комуникацијата со себе, а сега ќе се осврнеме на најважната вештина на водството. Комуникацијата. И нејзините три различни форми. Навидум различни, а слични, и, сепак, со свои специфичности, ќе ги разгледаме овие три начини на комуникaција.

Ќе разгледаме што е различното, а што е исто за сите, за да ви користат при секојдневните прилики на комуникација.

Комуникација во живо

Деновиве „во живо“ подразбира и видео повици (состаноци, вебинари, конференции).
Предноста кај комуникацијата во живо е што имаме поголем дијапазон на „алатки“ и канали за комуницирање, а тоа ги вклучува:

Кога сме во комуникација во живо, ние можеме да ја засилиме нашата порака и нашата комуникација со другата страна. Едно истражување на професор Мехрабиан укажало на тоа дека нашата порака се пренесува само преку 7% зборови, 33% тон на гласот и брзина на говорот, а цели 54% се заслуга на говорот на нашто тело (и сигналите што ги испраќа преку своите несвесни движења). Затоа, кога сме во комуникација каде што се присутни и двајцата соговорници, ова може многу да влијае на пренесувањето и на целосната порака што се испраќа и прима.

Понатаму, ако е првиот чекор да сме свесни за нашето тело, глас, движења, гестови и мимики, вториот чекор е нив и да ги следиме, контролираме и насочуваме кон најоптимално пренесување на нашата порака, кон тоа да бидеме најдобро разбрани, и конечно да предизвикаме некаква промена на сознанијата и на емоциите кај другата страна. Третиот чекор подразбира да станеме свесни и со изострени сетила за да ја набљудуваме другата страна и да ги следиме нејзините реакции, нејзиниот говор на телото, тонот на гласот, гестови и мимики… Сето ова ќе ни укажува што се случува во умот на другата страна, какви реакции и чувства се јавуваат, па согласно на тоа и ќе препознаеме дали нашата порака е добро пренесена, дали она што го зборуваме е јасно, прифатливо или има внатрешен отпор кај соговорникот. Ова активно следење ќе ни укаже во кој момент да запреме, да поставиме прашање или да ја смениме темата…

За среќа, сето ова се учи.

Комуникација преку телефон.

Можеби не го гледаме соговорникот, но, верувајте, и овде голема улога има говорот на нашето тело, со тоа што на прво место е гласот (тонот, висината, брзината, паузите), а потоа, секако и ставот на нашето тело. Не е сеедно и не е ист впечатокот и пораката (енергијата) што се испраќа, ако стоиме, лежиме или седиме. Нашата состојба, нашето расположение, подготвеност, сигурност или несигурност, се чувствуваат и пренесуваат и преку телефонскиот разговор, дури и кога соговорникот не не’ гледа.

Исто така, и ние можеме и треба да внимаваме на состојбата на соговорникот од другата страна, да препознаеме дали е во седечка или стоечка позиција, дали брза или има време, да ги препознаеме паузите, моментите кога размислува, кога забрзува или го забавува темпото… да дадеме време и миг за размислување, за одговор, да бидеме ислушани.

Оваа комуникација има ограничување што треба да е пократка, некаква мала предност може да биде што можеби можеме да се послужиме со читање некои информации, ако ни се потребни за помош. Но, сепак, и кај двете е клучно дека треба да го следиме однесувањето, реакциите на соговорникот и да го следиме темпото.

Пишана комуникација преку мејл.

Предноста на пишаната (е-мејл) комуникација е тоа што имаме време убаво да осмислиме што ќе напишеме и, ако треба, да се навратиме на неколку пати, да го прочитаме напишаното, да додадеме и одземеме, да смениме. Сето ова го правиме со цел да испратиме подобра, појасна и повлијателна порака. Кај пишаната комуникација, не го гледаме или слушаме соговорникот, но, сепак оставаме впечаток со начинот на кој ги користиме зборовите. Така создаваме слики и чувства во умот и психологијата на нашите читатели.

Ако резимираме: трите начини на комуницирање имаат свои предности и недостатоци, затоа треба да сме вешти во сите начини, а и вешти во тоа да препознаеме дали нашиот соговорник преферира лично, преку телефон или пишано да комуницира. Во сите случаи, заедничко е што комуникацијата не се само зборови, туку голема улога игра начинот на кој тие се употребени, бидејќи, заедно со зборовната порака, нашите потсвесни делови комуницираат меѓу себе на едно многу пошироко и подлабоко поле.

Секое време е добро и важно за усовршување на комуникацијата, но, имате ли чувство дека сега имаме најмногу време за да почувствуваме што е важно и да решиме на што ќе работиме за да поминеме во нашето наредно ниво?

Ирена Јакимова, Професионален обучувач за возрасни и тренер (coach), ментор за личен и професионален развој

Inspirit Coaching

Извор: zenskimagazin.mk